Chuyện một người tử tế

 Lê Anh Hùng | 28.8.2025

 

Mấy ngày qua trên không gian mạng người ta thấy xuất hiện nhiều bài viết ca ngợi ông Nguyên Văn Nên, Uỷ viên Bộ Chính trị, người vừa rời ghế Bí thư Thành uỷ Tp HCM để ra Hà Nội làm Thường trực Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV Đảng CSVN.

Đây quả là một hiện tượng hiếm hoi ở Việt Nam, khi một người vừa rời khỏi một trong những chiếc ghế quyền lực nhất đất nước nhận được những lời tán tụng từ những cây bút độc lập, những người vốn xưa nay vẫn bày tỏ thái độ bất đồng nhiều hơn là đồng thuận với chính quyền.

Khi mà nhiều tiếng nói cùng “đồng thanh tương ứng” như vậy thì hẳn ai cũng phải tin rằng ông Nên là một người tử tế, và rằng trên cương vị của mình, ông đã làm được nhiều việc tốt cho Tp HCM. Bản thân tôi cũng vậy. Tôi không chỉ tin ông là người tử tế, mà tôi còn tin rằng, từ bản chất, ông là một người có đạo đức và tử tế.

Những lời khen tặng ông khiến tôi nhớ tới một bức ảnh trong một bài viết của tôi về ông hơn mười năm trước.

 

Bài viết nhan đề “Bộ trưởng – Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Văn Nên là ai?” [1], đăng trên blog Lê Anh Hùng ngày 8/4/2015:

Việc PTT phụ trách kinh tế Hoàng Trung Hải là người Hán thì hẳn là nhiều người đã biết, nhưng mức độ thao túng, lũng đoạn của tên gián điệp lợi hại bậc nhất trong lịch sử thế giới này đối với bộ máy lãnh đạo và điều hành ở Việt Nam thì có lẽ chưa nhiều người hình dung ra. Bức ảnh dưới đây sẽ phần nào nói lên điều đó.

Bức ảnh này được Reuters chú thích như sau: “Phó Thủ tướng Việt Nam Hoàng Trung Hải (thứ hai từ phải sang) nắm tay Bộ trưởng – Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Văn Nên và cạnh đấy là Thứ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khi họ rời khỏi cuộc gặp giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev tại Văn phòng Chính phủ ở Hà Nội ngày 6.4.2015.”

Hình ảnh trên có lẽ phần nào giúp lý giải tại sao Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Văn Nên lại ra sức bảo vệ Phó Thủ tướng gốc Tàu Hoàng Trung Hải cũng như Formosa Hà Tĩnh trong cuộc họp báo thường kỳ của chính phủ ngày 1.7.2014, giữa lúc dư luận trong và ngoài nước đang xôn xao trước thông tin Formosa Hà Tĩnh đòi thành lập đặc khu kinh tế trực thuộc Văn phòng Chính phủ. [2]

Xin nhắc lại là một mình PTT gốc Tàu Hoàng Trung Hải đã hai tay “dâng” cho Trung Quốc một khu vực đất đai và mặt biển rộng bằng 1,2 lần diện tích Macao ở Vũng Áng, trong đó có cảng nước sâu Sơn Dương, ở ngay dưới chân đèo Ngang, một vị trí hết sức hiểm yếu về an ninh – quốc phòng. (Ông ta đã ký cả Công văn số 323/TTg-QHQT ngày 4/3/2008 “đồng ý chủ trương cho Tập đoàn công nghiệp nặng Formosa - Đài Loan lập Dự án đầu tư nhà máy liên hợp luyện thép và cảng nước sâu Sơn Dương tại Khu kinh tế Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh” lẫn Công văn số 869/TTg-QHQT ngày 6/6/2008 “đồng ý việc Tập đoàn công nghiệp nặng Formosa thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương tại Khu Kinh tế Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh”. Ngoài ra, ông ta còn dành cho dự án mờ ám này vô số ưu đãi “vô tiền khoáng hậu” khác.)

Những bài viết về ông Nguyễn Văn Nên gần đây, bức ảnh trên Yahoo! News kia cũng như bài viết của tôi về ông lại khiến tôi không khỏi liên tưởng đến một đoạn trong cuốn The Private Life of Chairman Mao (Cuộc sống cá nhân của Mao Chủ tịch, 1994) của Lý Chí Tuy, bác sỹ riêng của Mao Trạch Đông:

[…] Tôi viết cuốn sách này ... cho những ai yêu chuộng tự do. Tôi mong muốn nó sẽ phụng sự như một lời nhắc nhở về những hệ luỵ khủng khiếp do sự độc tài của Mao gây ra, cũng như về cái cách mà những con người tốt bụng và tài năng sống dưới chế độ của ông ta đã buộc phải làm trái lương tâm và hy sinh lý tưởng của mình để được sống sót. […]

Tôi tin ông Nên là người tử tế. Vì thế, tôi cũng tin việc ông ra sức bảo vệ cả Formosa Hà Tĩnh lẫn PTT kiêm trùm gián điệp Tàu Hoàng Trung Hải trong bài viết nêu trên là điều mà ông đã “buộc phải làm trái lương tâm” và “hy sinh lý tưởng” phục vụ Tổ quốc và nhân dân của mình.

Tuy nhiên, một câu hỏi không thể không đặt ra ở đây là: Bao nhiêu người trong cái hệ thống hiện hành ở Việt Nam, những người mà từ thuở còn ngồi trên ghế nhà trường đã ôm ấp bao ước mơ và hoài bão cao đẹp, “đã buộc phải làm trái lương tâm và hy sinh lý tưởng của mình để được sống sót”, và rồi không bao giờ còn có thể quay trở lại làm người tử tế như ông Nguyễn Văn Nên?

Chú thích:

[1] Bộ trưởng – Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Văn Nên là ai? | Lê Anh Hùng | Blog Lê Anh Hùng 8.4.2015 | https://www.leanhhung.net/2015/04/bo-truong-chu-nhiem-vpcp-nguyen-van-nen.html

[2] Formosa Hà Tĩnh đã trở thành đặc khu của Trung Quốc? | Lê Anh Hùng | VOA Tiếng Việt 9.7.2014 | https://www.voatiengviet.com/a/formosa-ha-tinh-da-tro-thanh-dac-khu-cua-trung-quoc-hay-chua/1953383.html